Παρασκευή 11 Νοεμβρίου 2016

Ο αρχηγός της αγέλης των σκύλων. Ποιός είναι ο ρόλος του και ποια η σημασία του για την αγέλη;


Στο σημερινό άρθρο θα μιλήσουμε για κάτι πολύ σημαντικό στην εκπαίδευση και στην συνύπαρξη μας με έναν σκύλο. Τον αρχηγό της αγέλης. Ποιος είναι ο ρόλος του αρχηγού; Γιατί έχει τόσο μεγάλη σημασία η ύπαρξη του; Ποια στοιχεία πρέπει να διαθέτει ένας αρχηγός; Είναι κάτι θετικό και καλό ή κάτι αρνητικό και τρομακτικό.


Φυσικά όλα όσα θα διαβάσετε είναι οι δικές μου απόψεις και σκέψεις, σύμφωνα με τα όσα έχω διαβάσει και από την εμπειρία μου με τους σκύλους και όχι ένας σίγουρος κανόνας που πρέπει να ακολουθηθεί κατά γράμμα. Ο κάθε ένας μπορεί να έχει την δική του, προσωπική άποψη, η όποια είναι φυσικά δεκτή και θα χαρώ να την ακούσω κιόλας (εκτός φυσικά αν πρόκειται για έναν βάρβαρο αρχηγό - αφεντικό του σκύλου - που με βία προσπαθεί να επιβληθεί στον σκύλο του, βασιζόμενος στον φόβο του. Αυτό δεν με αφορά σαν άποψη και αν είστε κάποιος από αυτούς καλύτερα να μην μου το αναφέρεται καν!)  

Ας ξεκινήσουμε λοιπόν...

Είναι συνηθισμένο, ειδικά στην χώρα μας, η έκφραση αρχηγός της αγέλης να μας οδηγεί σε αρνητικές σκέψεις. Σκεφτόμαστε κάποιον που όπως είπα και παραπάνω, με βία και βασιζόμενος στο φόβο του σκύλου του προσπαθεί να του επιβληθεί. Και αυτό συμβαίνει λόγο της ιστορίας μας με τους σκύλους και λόγο της έλλειψης παιδείας που έχουμε σχετικά με τα ζώα. Τα πράγματα όμως δεν είναι έτσι. Όπως πολύ σωστά διατυπώνετε στις σημειώσεις μου, από το σεμινάριο του Hug4dogs "πως τα σκυλιά μαθαίνουν", τα σκυλιά είναι ζώα αγέλης. Έχουν εξημερωθεί εδώ και αιώνες, αλλά το αγελαίο ένστικτο ποτέ δεν θα τους αφήσει. Εάν πιστεύετε αυτήν την θεωρία, τότε θα είναι εύκολο να δεχτείτε ότι ένας σκύλος δεν φέρεται στον ιδιοκτήτη του ως μαμά ή ως μπαμπάς. Φέρεται στους ανθρώπους ως μέλη της αγέλης του.

Ακριβώς έτσι... Στα μάτια του σκύλου η οικογένεια μας (τα άτομα που μένουν στο σπίτι) είναι η αγέλη και το σπίτι είναι η φωλιά της αγέλης. 

Άρα επειδή σε κάθε αγέλη υπάρχει μία ιεραρχία, το ίδιο θα πρέπει να γίνει και στην δική μας αγέλη. Ένα από τα μέλη της οικογένειας είναι ο αρχηγός της αγέλης. 

Οι περισσότεροι σκύλοι δεν θέλουν να έχουν την θέση του αρχηγού. Φέρει πολλές ευθύνες και δεν μπορούν να είναι εκείνοι που θα πάνε στο σούπερ μάρκετ να ψωνίσουν! Αν όμως δουν πως δεν υπάρχει κανείς για να αναλάβει αυτήν την θέση τότε θα την αναλάβουν αυτά. Και τότε θα αρχίσουν τα προβλήματα. Γιατί τότε πια τους κανόνες στο σπίτι θα τους βάζει ο σκύλος. Και το σπίτι μας, δεν είναι ακριβώς ίδιο με την φύση!

Οπότε πρέπει να κερδίσουμε εμείς αυτήν την θέση. Ας δούμε λοιπόν το προφίλ ενός αρχηγού:

Ποιος είναι ο ρόλος του αρχηγού; Ποιες είναι οι ευθύνες και οι αρμοδιότητες του:

  • Είναι εκείνος που θα διασφαλίσει την τάξη και την ηρεμία μέσα στην αγέλη (που δεν θα επιτρέψει δηλαδή εντάσεις και συγκρούσεις ανάμεσα στα μέλη της).
  • Είναι εκείνος που θα διασφαλίσει την στέγη, δηλαδή την φωλιά της αγέλης.
  • Είναι εκείνος που θα διασφαλίσει την τροφή της αγέλης.
  • Είναι εκείνος που θα διασφαλίσει την ασφάλεια της αγέλης από πιθανούς εξωτερικούς κινδύνους.
Για να πετύχει όλα τα παραπάνω ένας αρχηγός χρειάζεται να θέσει όρια, κανόνες και περιορισμούς στα μέλη του. Τα οποία φυσικά θα πρέπει να ακολουθούν όλοι χωρίς εξαιρέσεις. Είναι εκείνος που δείχνει, καθοδηγεί, τους υπόλοιπους, στο τι επιτρέπετε να κάνουν και πότε επιτρέπετε να το κάνουν. Και αυτή ακριβώς είναι η λέξη κλειδί: Η καθοδήγηση. Στην ουσία ο αρχηγός της αγέλης είναι εκείνος που καθοδηγεί την αγέλη του ώστε να έχουν όλα τα παραπάνω. 

Και πως το καταφέρνει αυτό ένας αρχηγός; Εδώ θα έρθω να συμφωνήσω με το Cesar Millan, με τον οποίο συμφωνώ αρκετά σε πολλές θεωρίες του, αλλά διαφωνώ τελείως σε όλες του τις πρακτικές. Σύμφωνα με τις θεωρίες του Millan, όλοι (άνθρωποι και σκύλοι) εκπέμπουμε ενέργεια. Η ενέργεια μας αυτή βγαίνει σε χαμηλά, μεσαία ή υψηλά επίπεδα ανάλογα με την ψυχοσύνθεση μας, την προσωπικότητα μας, την ψυχολογία μας και την φυσική μας κατάσταση. Και την ενέργεια μας αυτή την δείχνουμε στους άλλους χωρίς πολλές φορές να το καταλάβουμε. Φαίνεται στον τρόπο που κινούμαστε, στον τρόπο που μιλάμε, στον τρόπο που στεκόμαστε... Και η ενέργεια μας αυτή είναι που καθορίζει την δυναμική μας, άρα και την θέση μας στην αγέλη. Σε μία αγέλη υπάρχει ένας καθοδηγητής και όλοι υπόλοιποι είναι ακόλουθοι. Αυτός που έχει υψηλού επιπέδου ενέργεια είναι ο αρχηγός της αγέλης (Προτιμώ την έκφραση καθοδηγητής της αγέλης), αυτός που έχει μεσαίου επιπέδου ενέργεια βρίσκετε στην μέση της ιεραρχίας και αυτός που έχει χαμηλού επιπέδου ενέργεια βρίσκεται στο τέλος της ιεραρχίας. Αυτοί που έχουν μεσαίου ή χαμηλού επιπέδου ενέργεια είναι οι ακόλουθοι.

Εδώ θα σας παρουσιάσω και την προσωπική μου εμπειρία με την Μάγια, τον σκύλο μου ο οποίος μου έμαθε ότι ξέρω για τους σκύλους (αν και σίγουρα έχω πολλά να μάθω ακόμα). Αν δούμε λίγο τον χαρακτήρα μου θα σας έλεγα πως είμαι ένας άνθρωπος χαμηλών τόνων και σχετικά ήρεμος και υπομονετικός. Αν είχα ακούσει την θεωρία του Millan πριν την Μάγια θα σας έλεγα πως ανήκω στους ανθρώπους που εκπέμπουν χαμηλού (το πολύ μεσαίου) επιπέδου ενέργεια, άρα δεν θα μπορούσα να είμαι καθοδηγητής μιας αγέλης. Πάρ'όλα αυτά δεν ήταν λίγες οι φορές που άκουγα από συναδέλφους και φίλους την φράση "ήρεμη δύναμη" όταν μιλούσαν για μένα. Και μπορεί να μου άρεσε που το άκουγα, αλλά δεν το πίστευα στ'αλήθεια για μένα.

Ωστόσο, την θεωρία του Millan την διάβασα ενώ είχα ήδη την Μάγια 3 χρόνια και είχα ήδη χτίσει μαζί της μια σχέση οδηγού και ακόλουθου, χωρίς καν να το γνωρίζω. Διαβάζοντας το βιβλίο του άρχισα να παρατηρώ διάφορα πράγματα.

Για παράδειγμα, είμαστε στο πάρκο, έχω την Μάγια ελεύθερη. Αν κάτσω σε ένα παγκάκι, η Μάγια θα έρθει λίγο ποιο κει και θα κάτσει και εκείνη σε μία σκιά κάπου κοντά μου χωρίς να της το ζητήσω ακόμα και αν δίπλα μας υπάρχουν άλλα 5 σκυλιά που παίζουν. Μόλις σηκωθώ, θα σηκωθεί και εκείνη χωρίς να της το πω και πάλι. Αν ξεκινήσω να περπατάω, θα περπατήσει και εκείνη προς τα εκεί που πάω. Αν αρχίσω να τρέχω, θα τρέξει. Αν χαϊδέψω τα σκυλιά, θα παίξει μαζί τους. Αν ξανά κάτσω, θα κάτσει και εκείνη ξανά κ.ο.κ..

Άλλο ένα παράδειγμα (που με εξέπληξε πραγματικά). Κάθομαι στην κουζίνα του σπιτιού μου, χαλαρά μαζί με την Μάγια. Και ξαφνικά μπαίνει στην κουζίνα ένα άλλο μέλος του σπιτιού (το άτομο που βρήκε την Μάγια αρχικά και την έφερε σπίτι). Θέλω να δω πως θα αντιδράσει η Μάγια και χωρίς να μιλήσω ή να κουνηθώ από την θέση μου, τσιτώνω με την παρουσία του ατόμου μέσα στο χώρο. Τότε η Μάγια σηκώνετε, τσιτώνετε και αρχίζει να γαβγίζει στο άτομο που μπήκε μέσα. Παρόλο που δεν είναι καθόλου επιθετική (ειδικά προς τους ανθρώπους) και που το άτομο αυτό είναι μέλος της οικογένειας - αγέλης! Εννοείτε πως σταμάτησα εκείνη την στιγμή, ηρέμησα τον σκύλο μου και δεν έκανα κάτι αντίστοιχο ξανά. Δεν υπάρχει λόγος να τσιτώνω και να στρεσάρω τον σκύλο μου. Το έκανα μόνο μία φόρα για να δω τις αντιδράσεις.

Άρα παρατηρώντας τέτοια πράγματα είδα ότι υπάρχει αυτή η σχέση καθοδηγητή και ακόλουθο. Λόγω των επιπέδων ενέργειας της Μάγιας και του δικού μου, έχω την θέση του καθοδηγητή και η Μάγια την θέση του ακόλουθου. Η Μάγια περιμένει από εμένα να τις δείξω τι πρέπει να κάνει.

Άρχισα λοιπόν να αναρωτιέμαι πως και είχε γίνει αυτό. Όπως σας είπα ήδη, δεν θεωρώ τον εαυτό μου ικανό για να είμαι καθοδηγητής μιας αγέλης, λόγω του χαρακτήρα μου. Άρα ήταν κάποια πράγματα που έκανα και με έφεραν σε αυτήν την θέση. Έτσι άρχισα να το ψάχνω λίγο παραπάνω.

Αν παρατηρήσουμε μία αγέλη λύκων ή άγριων σκύλων στην φύση θα δούμε πως ο αρχηγός της αγέλης είναι αυτός που τρώει πάντα πρώτος, το καλύτερο μέρος του θηράματος και όταν εκείνος χορτάσει επιτρέπει και στα υπόλοιπα μέλη της αγέλης να φάνε. Στέκεται πάντα με μεγάλη αυτοπεποίθηση, σιγουριά και περηφάνια, χαλαρός και ήρεμος σε έναν βράχο πιο ψηλά από τα υπόλοιπα μέλη της αγέλης, τα οποία συνήθως είναι όλα μαζί.

Λόγο αυτής της εικόνας λοιπόν, έχουν δημιουργηθεί διάφοροι μύθοι σχετικά με θέματα κυριαρχίας, όπως:

  • Πρέπει να τρως πρώτος και μόλις τελειώσεις το φαγητό σου να δίνεις στο σκύλο σου να φάει.
  • Αν θες να είσαι αρχηγός της αγέλης δεν πρέπει να επιτρέπεις στον σκύλο σου να κοιμάται μαζί σου στο κρεβάτι σου.
  • Πρέπει να περνάς πρώτα εσύ από μια πόρτα και μετά ο σκύλος σου κ.ο.κ.
Ναι... Κατά την γνώμη μου, όλα αυτά είναι μύθοι! Μπορείτε να τα κάνετε όλα αυτά, αλλά και πάλι δεν θα είστε εσείς ο καθοδηγητής..! Σας το υπόσχομαι! 
Για μένα το μόνο που ισχύει και πρέπει να κάνεις είναι να κάνεις αυτό που θες. Εσύ. Όχι ο σκύλος. Δηλαδή: Αν ΕΣΥ θες να κοιμάσαι με τον σκύλο σου στο κρεβάτι, τότε κάντο. Αν δεν θες τότε δείξ' του ότι δεν επιτρέπεται. Αν θες να παίξετε θα παίξετε, αν δεν θες, δεν θα παίξετε! Είναι τόσο απλό! Ο μόνος κανόνας είναι αυτός. Εσύ θα επιλέξεις τι θα κάνετε και πότε. Όχι ο σκύλος. 

Από εκεί και πέρα αυτά που πραγματικά έχουν ουσία και θα σε κάνουν αρχηγό είναι τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά που παρατηρούνται. Είναι η στάση του αρχηγού. Είναι πάντα ήρεμος, ψύχραιμος, σίγουρος για τον εαυτό του. Μοιάζει να μην τα "χάνει ποτέ", πάντα έχει τον έλεγχο, γνωρίζει την πρέπει να κάνει σε κάθε περίπτωση ( ή τουλάχιστον αυτό αφήνει να φανεί). Έχοντας αυτά τα χαρακτηριστικά, κερδίζει την εμπιστοσύνη των υπολοίπων μελών της αγέλης, τους κάνει να νιώθουν ασφάλεια. Και αυτό είναι το κίνητρο των υπόλοιπων μελών στο να τον ακολουθήσουν. Το ότι τους κάνει να νιώθουν ασφάλεια. 

Αυτά είναι που έκανα και εγώ χωρίς να το καταλάβω. Έτσι κέρδισα την εμπιστοσύνη του σκύλου μου και τον έκανα να αισθάνεται ασφάλεια μαζί μου. Αυτό είναι που πρέπει να κάνει και όποιος θέλει να κερδίσει αυτήν την θέση και να αποφύγει τα προβλήματα του να την λάβει ο σκύλος αυτήν την θέση.


Ένα σκυλί δεν πρέπει να φοβάται τον αρχηγό του, πρέπει να τον εμπιστεύεται και να τον θεωρεί σαν την πηγή όλων των καλών πραγμάτων. Ο αρχηγός της αγέλης πρέπει να αποδείξει την δυνατότητά του να είναι αρχηγός βασισμένος στον σεβασμό και όχι στον φόβο. Μπορείτε να ελέγξετε τη συμπεριφορά οποιουδήποτε σκυλιού γρήγορα με ένα πνίχτη ή μια δυνατή φωνή αλλά δεν θα είστε ποτέ ο αρχηγός του.

Το να είσαι ισχυρός και αποτελεσματικός άλφα/αρχηγός της αγέλης δεν σημαίνει σκληρή και δεσποτική συμπεριφορά! Σημαίνει να είσαι ικανός να επικοινωνήσεις με τα «άλφα σήματα» που ΟΛΑ τα σκυλιά θα καταλάβουν. Η επικοινωνία με τα κατάλληλα και σωστά «άλφα σήματα» είναι η πιο κοντινή γλώσσα που θα καταλάβει το σκυλί μας στην «συνομιλία» μας μαζί του.
http://yourpawsiblestar.weebly.com

Το να κερδίσετε αυτήν την θέση είναι πάρα πολύ σημαντικό για όλη την ζωή του σκύλου σας, στην συμβίωση σας, στην εκπαίδευση του... Σε όλα. Μάθετε να είστε εσείς ο καθοδηγητής που χρειάζεται για να νιώθει ασφαλής. Και κάντε το αυτό με αγάπη, σεβασμό και υπομονή.

Καλή επιτυχία!

Ελπίζω να σας άρεσε το άρθρο μου και να σας φανεί χρήσιμο! Περιμένω τα σχόλια σας!

Το ημερολόγιο του Μπόκο - Ημέρα 1η.

Κυριακή 3/7/2022 Αγαπητό μου ημερολόγιο, με λένε Μπόκο και είμαι ένα Ροδεσιανό Ρίτζμπακ, περίπου δύο χρονών. Δεν γνωρίζουν πολλοί άνθρωποι...